Zout op met je verplichte gezelligheid

TIPS TEGEN KERSTSTRESS

Voel jij het ook als je aan Kerst denkt? Een onbestemd verdrietig gevoel, een nerveuze kriebel in je buik, de druk om ‘gewoon even gezellig te doen’ als je je misschien even helemaal niet zo gezellig voelt? (En zet je schrap: het woord ‘gezellig’ ga je veel lezen in deze mail). Dan ben je niet alleen. Sterker nog, dit komt zo veel voor dat hier een naam voor is: de holiday blues. Voor veel mensen heeft Kerst een bittere bijsmaak. Eenzaamheid, melancholische nostalgie en de druk van familieverplichtingen staan met stip in de top zoveel van kerst-gerelateerde stressoren.

Dat is niet zo gek. De duizenden parfum-reclames met idioot mooie, rijke mensen op de billboards, de kerstfilms op tv waarbij iedereen op een magische manier (en opvallend eng vaak door licht tot hevig stalkingsgedrag) eindigt met de liefde van zijn of haar leven en de algehele nadruk op het gezellig samenzijn legt de lat voor veel mensen onrealistisch hoog. Bovendien schetst het een ‘ideaal-plaatje’ (ik zet dit heel bewust tussen aanhalingstekens) waar we lang niet altijd aan kunnen of willen voldoen tijdens de kerstdagen. Een groot gezin aan een lange tafel vol eten en drankjes, de open haard aan, Wham’s Last Christmas op de achtergrond en  iedereen het maar leuk en fijn heeft met elkaar.

Maar wat nou als het bij jou thuis helemaal niet zo gezellig is? Als iedere kerst de druk op de ketel staat om in een huis te zijn van oud verdriet? Om een brede glimlach op je gezicht te houden en in te slikken wat je echt ergens van vindt of hoe je je ergens over voelt? Als je het gevoel hebt op eieren te moeten lopen om de sfeer maar een beetje gezellig te houden? Of als je geconfronteerd wordt met die lege stoel aan tafel, van een ouder, partner of ander familielid die je bent kwijtgeraakt?

Die lege stoel – niet fysiek maar wel in gedachten – die staat ook bij mij thuis. Het is inmiddels 12 jaar geleden dat mijn vader zeer plotseling overleed, exact tussen Kerst en Oud en Nieuw. De laatste keer dat ik hem zag was met Kerst. Dan zie ik hem weer trots in de keuken staan met zijn kreeft en goede wijn. Dan hoor ik Edith Piaff en Harry Belafonte met zijn Banana Boat en Island in the Sun. En ieder jaar ervaar ik een diep gevoel van geluk, dat iedere dag een cadeautje is, dat ik er nog ben, dat ik omringt ben met lieve mensen in mijn leven, dat ik elke dag leer om er beter voor mezelf en voor anderen te kunnen zijn. En ieder jaar ervaar ik ook het verdriet, het gemis, de boosheid dat hij er niet meer is, een schuldgevoel of ik niet een betere dochter voor hem had kunnen zijn toen hij nog leefde. En dat is dubbel. Maar wat ik inmiddels gelukkig heb geleerd: dit mag er allebei zijn.

Dus ik? Ik ga de kerst open in. Zonder druk om iedereen van wie ik hou deze dagen persé te moeten zien of om een perfect plaatje neer te zetten, maar met open armen en een open hart voor wat er is en wat ik en anderen nodig hebben. Met ruimte voor samen én alleen zijn, nostalgische tradities én nieuwe ervaringen, vrolijkheid én verdriet.